Lesson -  क्त्वा

क्त्वा/ल्यप्

• क्रियाद्वयम् आवश्यकम्
• द्वयोः क्रिययोः कर्ता एकः एव आवश्यकः
• या क्रिया समाप्ता भवति तत्र क्त्वाप्रत्ययः भवति।
• रामः पठति। ततः परम् अन्नम् खादति।
• पठनम् पूर्वम् सम्पन्नम्। ततः परम् अन्नभक्षणम्।
• अत एव पठ्-धातोः परम् क्त्वाप्रत्ययः देयः।

   तदा वाक्यम् भवति -

   रामः पठित्वा अन्नम् खादति

क्त्वाप्रत्ययस्य त्वा इति भागः व्यवहारे बहुविधः अस्ति।

तथाहि - तकारस्य ध्, ट्, ढ् इति परिवर्तनम् अधः लिखितम् अस्ति।

पठित्वा इत्वा

कृत्वा त्वा

लब्ध्वा ध्वा

दृष्ट्वा ट्वा

सोढ्वा ढ्वा

अभ्यासः - अर्थबोधपूर्वकम् वाक्यानि बहुधा पठन्तु। यदा स्वयम् लीलया एवम् वाक्यम् रचयितुम् समर्थः भवेत् तदा एव पाठाध्ययनम् सफलम् बाद्धव्यम्। 

1	सीता	मृगम्	दृष्ट्वा	रामम् m	वदति
2		deer	see		speak
3	श्रद्धालुः	देवम्	अर्चित्वा	सुखम् n	अनुभवति
4	devout	god	worship	joy	experience
5	कृपणः	धनम्	अर्जित्वा	कोषम् 2	वर्धयति
6	miser	wealth/money	earn	treasury/store	increase
7	जनः	विद्याम्	अर्थित्वा	ज्ञानी	भवति
8	person	knowledge	want/desire	wise	become
9	भगवान्	भक्तान्	अवित्वा	कृपाम्	करोति
10	Lord	devotee	protect	grace/favor	do
11	तस्करः	सन्न्यासी	भूत्वा	जनान्	वञ्चयति
12	robber/thief	monk	happen	people	cheat/decieve
13	मुमुक्षुः	ज्ञानम्	आप्त्वा	मुक्तः	भवति
14	wishing liberation	knowledge	get	liberated	become
15	नृपः	सिंहासनम्	आसित्वा	राज्यम् n	चालयति
16	king	throne	sit	kingdom	run
17	शिष्यः	ग्रन्थम्	पठित्वा	विद्याम्	अर्जति
18	disciple	scripture/book	read/study	knowledge	earn
19	शाक्तः	भक्तिम्	इष्ट्वा	दुर्गाम्	पूजयति
20	devotee of Shakti	devotion	desire		worship
21	बुद्धिमान्	स्थानम्	ईक्षित्वा	पादम् n	स्थापयति
22	brilliant	place	see	step/foot	place
23	विदूषकः	विनोदान्	कथयित्वा	जनान्	रञ्जयति
24	joker	joke	speak/tell	people	gratify
25	वातेन	वृक्षाः	कम्पित्वा	उन्मूलाः	भवन्ति
26	wind	tree	shake	uprooted	become